Decyzja wójta w zakresie ulgi podatkowej ma uznaniowy charakter

Wójt gminy decyzją odmówił umorzenia zaległości podatkowej z tytułu I, II, III i IV raty zaległości w łącznym zobowiązaniu pieniężnym. Wskazał m.in., że dokumenty przedłożone przez podatnika nie obrazują w pełni jego obecnej sytuacji życiowej.

Na podstawie PIT-40A za 2020 rok i PIT-11A za 2021 rok nie można bowiem określić, jakie faktycznie dochody uzyskuje, tym bardziej że w 2022 roku mogły ulec zmianie, ze względu na osiągnięcie przez niego wieku emerytalnego. Inne udzielane informacje o dochodach czy stanie majątkowym tylko „wycinkowo” naświetlały sprawę.

Organ podatkowy zwrócił uwagę, że obowiązek ponoszenia obciążeń podatkowych w podatku rolnym wynika z samego faktu posiadania nieruchomości gruntowej, sklasyfikowanej w ewidencji gruntów jako użytek rolny i jest niezależny od możliwości gospodarczego wykorzystania tej nieruchomości. Dodatkowo okoliczność zaprzestania działalności produkcyjnej na gruntach podatnika została przez organ podatkowy uwzględniona poprzez udzielenie zwolnienia w podatku rolnym na lata 2021–2023.

Zdaniem wójta przyznanie ulgi, która jest odstępstwem od zasady równości i powszechności, powinno być uzasadnione względami istotnymi z punktu widzenia danej społeczności, a nie tylko wynikającymi z subiektywnego przekonania wnioskodawcy. Zebrana dokumentacja nie wykazała zaś, by okoliczności przedstawione przez stronę uchodziły za nagłe, nadzwyczajne i wyjątkowe, powodujące zachwianie podstawami jego egzystencji oraz uniemożliwiające wywiązanie się ze swoich zobowiązań podatkowych. W związku z tym uznano, że w sprawie nie zachodzi ani ważny interes podatnika, ani interes publiczny.

Również SKO wyjaśniło, że to podatnik, który występuje z wnioskiem o zastosowanie ulgi podatkowej – w tym przypadku umorzenie zaległości podatkowych, powinien przedstawić wiarygodne dokumenty i wyjaśnienia, które uzasadniałyby wystąpienie ważnego interesu podatnika lub interesu publicznego.

Również zdaniem WSA w Łodzi „(…) Kryterium »ważnego interesu podatnika« wymaga wykazania konkretnych okoliczności, które są wyjątkowe, niezależne od woli oraz sposobu postępowania podatnika i jednocześnie uniemożliwiają mu wywiązanie się z ciążących na nim obowiązków względem Skarbu Państwa.

O istnieniu ważnego interesu podatnika nie decyduje subiektywne przekonanie podatnika, lecz decydować powinny kryteria zobiektywizowane, zgodne z powszechnie aprobowaną hierarchią wartości, w której wysoką rangę mają zdrowie i życie, a także możliwości zarobkowe w celu zdobycia środków utrzymania dla siebie i rodziny.

Ważny interes podatnika należy rozumieć jako względy, które mogłyby zachwiać podstawami egzystencji podatnika. Trudna sytuacja majątkowa może być uznana za ważny interes podatnika, jednakże nie może być mowy o automatyzmie, który powodowałby, że każda trudna sytuacja materialna skutkowałaby zawsze udzieleniem wnioskowanej ulgi. Ważny interes podatnika musi charakteryzować się nieprzewidywalnością i niezależnością od sposobu postępowania podatnika”.

Nadto, jak podniósł sąd, organ podatkowy w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym może (aczkolwiek nie musi) zastosować określoną ulgę w spłacie zobowiązań podatkowych. Stąd w razie stwierdzenia przesłanki uprawniającej do zastosowania ulgi zgodna z prawem może być zarówno decyzja pozytywna dla podatnika, jak i decyzja dla niego negatywna.

Sedno uznania administracyjnego stanowi więc luz decyzyjny organu administracji publicznej, w który sąd administracyjny wkraczać nie może.